Vrouwen, soldaten en andere christenen!

Hans Keilson, Benjamin Cooper en reclamebureau Co-op 2
Weinig bekend is dat de Duitse psychiater en schrijver Hans Keilson (1909-2011) vlak voor de oorlog onder het pseudoniem Benjamin Cooper zes boekjes publiceerde bij Nederlandse uitgeverijen. Dat deed hij samen met de eveneens naar Nederland uitgeweken Duitser Gerhard Klaass. Klaass, die voor het Amsterdamse reclamebureau Co-op 2 werkte, woonde in hetzelfde pension als Hans Keilson, Anna Vondelstraat 4. Sjoerd van Faassen onderzocht het en komt met een compleet beeld van alle uitgaven van Co-op 2 die op het conto van Keilson geschreven kunnen worden. Na de publicatie van Das Leben geht weiter bij S. Fischer Verlag in 1933 had keilson als afgestudeerde Joodse arts geen toekomst meer in Duitsland; in 1936 emigreerde hij naar Nederland. Voordat hij in 1940 in Naarden een nieuwe bestemming vond als kinderpsychotherapeut maakte hij in opdracht van Co-op 2 lichtvoetige gelegenheidsboekjes over uiteenlopende onderwerpen als Hendrik Colijn, Erasmus (titel: Vrouwen, soldaten en andere christenen!), Comenius (de ‘groten mensenvriend, pacifist, vluchteling, emigrant en Christen’) en de vrede (met teksten van de paus, Krishnamurti, Mahatma Gandhi en Henriette Roland Holst) – geen exilliteratuur maar wel uitgaven met een voorzichtige ideologische lading, al leveren de gekozen fragmenten maar een impliciet commentaar op contemporaine fenomenen.

Inhoudsopgave

‘Vrouwen, soldaten en andere christenen!’ Hans Keilson, Benjamin Cooper en reclamebureau Co-op2 (Sjoerd van Faassen)
Schrijvers uit het land van koolzaad en aardgas (I). Het gevoel van Groningen (Herman Sandman)
LAAGWATER Rouffaer en de sabel van Multatuli (Frank Okker)
Arthur en Corinna van Schendel in Sestri Levante. Een Nederlandse schrijver en zijn dochter in twee Italiaanse romans (Dina Aristodemo)
Cocaïne in Berlijn. Paul van Ostaijen en Coen Hissink (Hans Olink)
Schoon & haaks (Jan Paul Hinrichs): C.O. Jellema en Geerten Meijsing; Wolfgang Frommel; Chaim Levano, Kees Fens over Elsschot
De Laatste Pagina: W.A.M. de Moor, 1936-2015 (Paul Arnoldussen)

Omslag: Hans Keilson, eind jaren dertig (coll. Marita Keilson-Lauritz, met dank aan uitgeverij Van Gennep).

Meld je aan als abonnee van De Parelduiker en ontvang de verzamelde verhalen van Konstantin Paustovski of het Oorlogsdagboek 1940-1945 van Hanny Michaelis.

een prachtig nummer

Remco Campert