Een barre baksteen… van Europees niveau: Tessa de Loo’s De tweeling

Tessa de Loo’s nieuwe roman De stad in je hoofd gaat over een jongetje in Nijmegen wiens ouders zijn omgekomen bij het zogenaamde vergisbombardement, een ramp van formaat, waarover meer dan een halve eeuw besmuikt gezwegen werd. Het is niet voor het eerst dat De Loo met een roman een taboe doorbrak: dertig jaar eerder schudde ze Europa wakker door in De tweeling aandacht te vragen voor de trauma’s die veel Duitse burgers aan hun oorlog hebben overgehouden. Hoewel niet alle recensies gunstig waren, groeide De tweeling uit tot een van de meest gelezen boeken uit ons taalgebied. Tijd voor een terugblik vond Reinjan Mulder, die uit de eerste hand verslag doet.


Wake-up-call: literatuur als droom en toe-eigening

Op 11 maart jl. hield bijzonder hoogleraar Michiel van Kempen op de Parelduikermiddag in de Amsterdamse Openbare Bibliotheek een bevlogen rede over de vraag hoe een witte scribent zich kan opstellen in wakkere tijden. Hij gaf ongezouten kritiek op ‘culturele toe-eigening’ en hekelde het verbod op het gebruik van het woord slaaf. De Parelduiker publiceert nu zijn tekst.

Wie verraadde Gerrit Kouwenaar?

Groot waren de verwachtingen van de jonge dichter Gerrit Kouwenaar toen hij begin 1943 twee kamers kon betrekken in een vervallen pand aan de Rozenstraat in de Amsterdamse Jordaan. Hij stelde zich, ondanks de Bezetting, veel voor van het stadsleven. Die winter had hij zijn eerste gedichten gepubliceerd in het clandestiene tijdschrift Lichting. Waar hij geen rekening mee had gehouden, was de aanwezigheid van een achterbuurman, ook schrijver, maar uit heel ander hout gesneden. Kouwenaar-biograaf Arjen Fortuin dook in de archieven en vond de verrader van Kouwenaar.

Verder: over Remko ter Laan, de secretaris van Frederik van Eeden, recensies van marginale uitgaven en een in-memoriam door Kees Snoek van Du Perron-vorser Ronald Spoor (1941- 2022).

Inhoudsopgave

Tessa de Loo’s De tweeling: dertig jaar later. Een barre baksteen… van Europees niveau (Reinjan Mulder)

Ik dank u voor het wakker worden. Literatuur als droom en toe-eigening (Michiel van Kempen)

Wie verraadde Gerrit Kouwenaar? Over de arrestatie van een jonge dichter in mei 1943 (Arjen Fortuin)

LAAGWATER De laatste en de eerste van Komrij (Hans van Daalen)

Een aankomend literator. Het korte leven van Remko ter Laan (Lo van Driel)

SCHOON & HAAKS Met een autobiografische tekst van Maurice Gilliams, Arnon Grunberg in Oekraïne, F. Springer op hazenjacht met Erich Honecker, en de vriendschap tussen Willem Elsschot en Albert Westerlinck (Jan Paul Hinrichs)

DE LAATSTE PAGINA Ronald Spoor (1941-2022) (Kees Snoek)

Omslagfoto: Tessa de Loo, Vondelpark, Amsterdam (1993). Foto Anne Marie Kamp.

Meld je aan als abonnee van De Parelduiker en ontvang de verzamelde verhalen van Konstantin Paustovski of het Oorlogsdagboek 1940-1945 van Hanny Michaelis.

Voor wie zich om de literatuur bekommert en het huidige literaire beeld gespiegeld wil zien aan het rijke literaire verleden doet er goed aan De Parelduiker te lezen

Ingrid van der Graaf (Literair Nederland)