De Parelduiker gaat in de Boekenweek de tweestrijd aan in vier literair-historische bijdragen

Triangel in de jungle: Frieda Koch, Bert Schierbeek en Lucebert

In 2020 dook de correspondentie tussen Bert Schierbeek en zijn eerste vrouw Frieda Koch op. Daar zaten ook acht brieven tussen die Frieda in 1950 en 1951 naar haar minnaar Lucebert stuurde. Haar visie op de driehoeksverhouding blijkt een noodzakelijke aanvulling op wat Lucebert erover schreef. Literaire tweespalt bestond er niet tussen Lucebert en Schierbeek, wel twist en bonje in de liefde.

Brieven van Godfried Bomans aan zijn vader

Godfried Bomans had een moeizame relatie met zijn dominante vader, die hij als een onneembare vesting ervoer. Twee brieven van de zoon aan zijn vader – hier voor het eerst integraal gepubliceerd – laten echter zien dat hun verstandhouding minder zwart-wit was dan die van de gegroeide beeldvorming.

Jac. van Looy spot met Herman Heijermans

Rond 1900 vormden de letteren als nooit tevoren een spiegel van wat zich in de samenleving voltrok. De ontwikkelingen volgden elkaar ook razendsnel op. Had eerst het individualistische elan van de Tachtigers de boventoon, snel daarna volgde het engagement van de socialisten. Het leidde tot aanvaringen tussen adepten van deze bewegingen. Zelfs schilder en schrijver Jac. van Looy, die allerminst bekendstond als een polemist, wilde de slag aangaan, met Herman Heijermans nog wel. Naast literatuur en socialisme bevatte Van Looys aanval ook een duisterder, antisemitische component.

Grofheden op de achterbank: Paul Celan en Martin Heidegger

Het was een van de meest besproken literair-filosofische ontmoetingen in het Duitsland van de vorige eeuw. Die tussen de Holocaust-overlevende, joods-Roemeense dichter Paul Celan en de Duitse filosoof Martin Heidegger, die in 1933 lid was geworden van de nationaalsocialistische partij van Hitler. Ze zagen elkaar in universiteitsstad Freiburg en bezochten Heideggers hut op de Todtnauberg in het Zwarte Woud. Wat bespraken zij en wat betekenden deze en latere ontmoetingen?

Het nummer is uitverkocht

Publiciteit

Aleid Truijens schonk op 5 maart 2021 aandacht aan het artikel over Frieda Koch in de Volkskrant. Het Dagblad van het Noorden publiceerde op dezelfde dag een uitgebreide signalering van het nummer, Inge Meijer schreef op 3 maart een persoonlijke column over Frieda Koch op de site van Literair Nederland (‘Haar verzet tegen een burgerleven neemt me volledig voor haar in. Ach, de liefde, De Parelduiker, het vervoert me’). En Jaap de Jong, van het samen met Igor Cornelissen gedreven Zwolse antiquariaat In ’t Wasdom, ging in zijn blog van 28 februari uitvoerig in op het nummer en besloot met een krachtig advies: ‘De Parelduiker is een prachtig blad.’

Inhoudsopgave

Graa Boomsma, Triangel in de jungle. Frieda Koch, Bert Schierbeek en Lucebert

Gé Vaartjes, Een liefde, een boek, een roeping. Brieven van Godfried Bomans aan zijn vader

LAAGWATER Jan Paul Hinrichs, Van Oudshoorn en het raadsel Bastardier; Dick van Halsema, Het rood van Gorter en het wit van Kloos

Marco Daane, Tussen kippenei en varkensvlees. Jac. van Looy spot met Herman Heijermans

Ronald Bos, Een onmogelijke ontmoeting op de achterbank. Paul Celan en Martin Heidegger

SCHOON & HAAKS  Jan Paul Hinrichs bespreekt marginale uitgaven van of over Henk Gerlach, C.J. Aarts, J.M.A. Biesheuvel, Geerten Meijsing en Louis Ferron

DE LAATSTE PAGINA Hein Aalders, Anton Haakman (1933-2020)

 

omslag: Frieda Koch op haar zolderatelier, Van Eeghenlaan 7, Amsterdam, 1951 (foto coll. Erven Frieda Koch).

Meld je aan als abonnee van De Parelduiker en ontvang de verzamelde verhalen van Konstantin Paustovski of het Oorlogsdagboek 1940-1945 van Hanny Michaelis.

Zolang De Parelduiker bestaat gaat het goed met de literatuur in Nederland.

Arjen Fortuin