Sein post

Frank Okker
Schrijversbloed

parijs – Het ontvangen van schrijvers betekent in Frankrijk, met name in Parijs, nog altijd prestige. Vandaar dat het deftige Hôtel Pont Royal, dat in het zevende arrondissement vlak bij uitgeverij Gallimard ligt, zich trots Hôtel Littéraire noemt. De redacteuren, uitgevers en hun schrijvers drinken er graag wat aan de bar, maar wanneer het op eten aankomt, gaan ze liever naar een minder sjieke gelegenheid. Vaak valt hun keus dan op Aux fins gourmets aan de boulevard Saint-Germain.

Aux fins gourmets is een sobere bistro, gespecialiseerd in gerechten uit Frans Baskenland. Op de luifel langs het kleine terras staan de woorden Béarn en Bigorre, de namen van twee (burg)graafschappen aan de noordkant van de Pyreneeën, die in de zeventiende eeuw aan Frankrijk werden toegevoegd. Binnen is er eerst een lange bar waarop de circa één meter lange chocoladetaart van de befaamde banketbakker Le Peltier en een aantal andere desserts alvast staan uitgestald. De eetzaal is langgerekt met als enige wandversiering grote Spiegels en zwartwitfoto’s, aan twee haken in het plafond hangen enkele hammen te drogen. De foto’s zijn gemaakt ter gelegenheid van de opening, ruim voor de laatste wereldoorlog, en laten de destijds




moderne verworvenheden van het restaurant zien. Zo is er een afbeelding van een aantal telexrollen en hangt naast de nog altijd bestaande houten telefooncel een foto van diezelfde cabine.

De gerechten zijn niet verfijnd, maar er wordt stevig en in ruime porties gekookt: harde, grillig gevormde worsten uit de Béarn, zure haring met uien, grove patés, pekel-

vlees met kool. De cassoulet wordt opgediend in een gietijzeren pan, waarin aan de witte bonen met guile hand knoflook, worst en ganzenvet is toegevoegd, meer dan voldoende voor een hele nacht van creatieve arbeid. De wijn, een Madiran, komt ook uit Zuidwest-Frankrijk en is dik en inktzwart van kleur. Het kon het bloed van een veelschrijver als Balzac zijn.

Niet iedere auteur kan die zware wijn waarderen. De Bookerprizewinnaar Graham Swift (met Last Orders in 1996), op bezoek voor de promotie van een vertaling van zijn werk, kwam de hele avond niet verder dan een enkel slokje uit zijn eerste glas. Zijn redacteur had dat kennelijk voorzien, want zij had slechts een half flesje besteld. Aan de belendende tafels werd vóór het hoofdgerecht al om een tweede fles gevraagd.

De obers van Aux fins gourmets, in klassiek zwart-wit gekleed, zijn aanmerkelijk spraakzamer dan de patron, Michel Putleix, die een sterke gelijkenis met Remco Campert vertoont. Zelfs als je hem al jaren kent, nadert hij aarzelend en behoedzaam je tafeltje om je met zijn zachte stem te begroeten, want hij wil zich beslist niet opdringen. Maar hij is een goed gastheer, die je ook laat op de avond geen maaltijd weigert.

Tot de geregelde gasten behoort de gevierde schrijver-filosoof Bernard-Henry Lévy, eertijds begonnen als de laatste slippendrager van Sartre en in de Franse media aangeduid met bhl. Volgens een malicieuze Alain Delon bevat het hoofd van bhl de complete Robert (de Franse Van Dale), maar dan wel in de kleine uitgave. Ook Gabriel Matzneff, de van oorsprong Russische schrijver die een passie voor de orthodoxe cultus paart aan een voorliefde voor steeds jongere meisjes, kwam hier vaak eten toen hij nog in het nabijgelegen hotel Saint-Simon woonde. Zijn vriendin Tatiana besloot voor het eerst van haar leven slakken te eten, maar had moeite met het hanteren van de bijgeleverde tang en vork. Nadat ze eindelijk met gebruik van veel kracht een van de elastische dieren uit zijn huis getrokken had, schoot de slak de lucht in en landde op de, uiteraard, witte blouse van een van de andere gasten. Michel Putleix schoot toe om de gemoederen te bedaren en troostte Matzneffs vriendin door te verklaren dat dit speciale bestek voor een linkshandige niet geschikt is.

Op een gegeven dag was er in het restaurant een nieuwe wandversiering opgehangen: een langwerpige spiegel met de beeltenis van de eigenaar in pasteltinten. Michel Putleix zelf was nergens te zien. Verschillende vaste gasten informeerden op zachte toon bij elkaar of er wellicht iets ernstigs gebeurd was. Voor het eerst hing er bij Aux fins gourmets een gespannen sfeer en werden de gesprekken op gedempte toon gevoerd. Tot na ongeveer een uur plotseling de eigenaar vanuit de keuken de eetzaal inliep. Opgelucht zette iedereen zijn gesprek met het vertrouwde volume voort. Op mijn complimenten voor het portret reageerde hij ontwijkend. Het schilderij was van de hand van een nieuwe bezoeker, die erop had gestaan een portret van hem te maken. En een kunstenaar stelde hij natuurlijk niet teleur.