Laagwater
Gerben Wynia
The Acrobat in een ander jasje
In de literaire nalatenschap van Henk Romijn Meijer bevindt zich niet alleen boeiende correspondentie van Gerard Reve maar tevens een uniek exemplaar van diens verhalenbundel The Acrobat and Other Stories. Uniek omdat het onder de Franse titel met blauwe inkt door de auteur is gedateerd (5 March, 1956) en gesigneerd (Gerard Kornelis Van Het Reve), maar vooral omdat het een exemplaar is in een privé-band. Gebonden door de schrijver zelf.
Dat ambacht beheerste hij want in de oorlogsjaren bezocht Reve de Amsterdamse Grafische School en tot de vele vakken die hij daar moest volgen, behoorde ook boekbinden. In zijn Reve-biografie merkt Nop Maas in dit verband op: ‘in het archief van Reve bevindt zich nog steeds een eigenhandig op de Grafische School gebonden exemplaar van De school der poëzie van Herman Gorter’.
Als proeve van boekbindersbekwaamheid heeft Reve het boek, dat door Van Oorschot als paperback (ingenaaid gelijmd) en als gebonden editie (zwartlinnen band met stofomslag) op de markt is gebracht, zelf gebonden. Voor het naaien van de niet afgesneden katernen gebruikte hij zwart garen en voor de band maakte hij gebruik van Ik verkoos de vrijheid. Het persoonlijk en politiek leven van een Sovjet functionaris, geschreven door Victor Kravchenko, vertaald door dra. Maura Diepenveen en uitgegeven door roman-, boek- en kunsthandel H. Nelissen te Amsterdam (eerste druk 1948). De katernen van de vertaling sneed hij eruit, zodat hij de halflinnen band met kartonnen platten opnieuw kon gebruiken. Op de voor- en rugzijde ervan plakte Reve de voor- en rugzijde van het oorspronkelijke stofomslag. Bovendien vouwde hij er nog eens een origineelstofomslag omheen maar omdat het boekformaat van de Kravchenko-vertaling groter is dan dat van The Acrobat past het niet en verkeert het momenteel in zwaargehavende toestand.
Henk Romijn Meijer las het boek aandachtig en corrigeerde met potlood de volgende drukfouten:
– | p. 54, r-16: Raimar persuaded him to some along ⺠come |
– | p. 57, r-11: onjuiste afbreking van everything’s |
– | p. 65, r-5: The sheets ware pencilled ⺠were |
– | p. 139, r-25: wether it was due ⺠whether |
– | p. 181, r-13: greaseroof paper ⺠greaseproof |
In het Verzameld werk (deel 1) van Gerard Reve zijn twee van deze fouten helaas blijven staan:
– | p. 491, r-26: ware |
– | p. 548, r-3: wether |
In Toen Reve nog Van het Reve was schrijft Romijn Meijer over dit curieuze exemplaar: ‘Gerard gaf me korzelig een exemplaar van het boek dat hij zelf had gebonden in de kaft van het volledig vergeten Ik verkoos de vrijheid van Victor Kravchenko. Hij krabbelde weinig hoffelijk zijn handtekening in het boek en de datum in het Engels: 5 March, 1956. “Hier,” zei hij en ik nam het boek van hem aan.
“Moet hij nou dát exemplaar hebben?” vroeg Hannie.
“Ik heb al zo veel boeken weggegeven…”
Ik troost me zo goed mogelijk met de gedachte dat The Acrobat verpakt in Kravchenko’s bewogen kunstwerk een unicum is, een postzegel waaraan een voortand ontbreekt of zoiets, en het boek was toch niet echt aan mij besteed. Ook nu, wanneer ik het inkijk op tamelijk willekeurige plaatsen, vind ik het Engels voornamelijk bizar. In het Engels is Van het Reve geen Engels en geen Van het Reve.’