De ontvangst van James Joyce in Nederland, 1918-1941
Honderd jaar geleden verscheen Ulysses. Het werd in Nederland, net als elders, een obsceen en obscuur boek gevonden, maar wekte ook grenzeloze bewondering van onder anderen de classicus en boekenverzamelaar Nico Beversen. En vóór Ulysses verscheen werd Joyce al besproken door romancier en uitgever Pieter Endt, die, zo laat Joyce-kenner Onno Kosters zien, hem in Zürich sprak en met hem correspondeerde.

Django Joyce (tekening Erik Bindervoet)

Bernard Groethuysen: de Socrates van Parijs
De Frans-Duitse filosoof Bernard Groethuysen (1880-1946) is in Nederland zo goed als onbekend. Hij speelde een prominente rol in de Franse intelligentsia van het interbellum. André Malraux noemde hem zelfs ‘de man die ik in mijn leven het meest bewonderd heb’. Maar veel over zijn persoonlijk leven blijft vooralsnog duister. Rob Luckerhof vraagt zich af wie deze aimabele intellectueel was, die door tijdgenoten wel aangemerkt werd als ‘de filosoof van Gallimard’ en ‘de Socrates van Parijs’.

Gide en Groethuysen

Mulisch vertaalde Kafka
Tot nu toe geheel onbekend is de vertaling die Harry Mulisch in 1954 maakte van Kafka’s verhaal ‘Das Urteil’. Die werd dat jaar voorgedragen tijdens de Boekenweek in Mulisch’ woonplaats Haarlem. Niels Bokhove kwam de vertaling op het spoor en verrichtte een intensieve speurtocht naar het manuscript.

Nelly en Theo van Doesburg op zegetocht in Spanje
Het echtpaar Theo van Doesburg en Nelly van Moorsel reisden in 1930 twee weken door Spanje. Theo hield lezingen in Madrid en Barcelona en Nelly gaf acte de présence op de door haar samengestelde reizende tentoonstelling Expositions Sélectes d’Art Contemporain in Barcelona. Aan zijn (tweede) ex-vrouw Lena Milius deed Van Doesburg gedetailleerd verslag van hun successen en uitspattingen.

Theo van Doesburg in Spanje (coll. RKD)

En verder Nico Keuning ontrafelt een door de auteur zelf gekuist verhaal van Belcampo. Jacqueline Bel dient Tom Phijffer van repliek inzake diens kritische kanttekeningen bij de postkoloniale literatuurbenadering. En Menno Voskuil herdenkt socioloog en antropoloog Gert Hekma.

Inhoudsopgave

‘Vreemd van techniek is dit boek’. De ontvangst van James Joyce in Nederland, 1918-1941 (Onno Kosters)

De Socrates van Parijs. Bernard Groethuysen (1880-1946) (Rob Luckerhof)

Das Urteil, de vertaling en de speurtocht. Mulisch en Kafka (Niels Bokhove)

Een reuzenbouqet witte rozen en een ovatie. Nelly en Theo van Doesburg op zegetocht in Spanje

Tempo doeloe versus postkoloniale analyse. Over de gevaren van onkunde en wegkijken (Jacqueline Bel)

Een (on)gekuist verhaal van Belcampo (Nico Keuning)

SCHOON & HAAKS (Jan Paul Hinrichs)

DE LAATSTE PAGINA Gert Hekma (1951-2022) (Menno Voskuil)

 

omslag: Erik Bindervoet, James Joyce (olieverf en pastel, 1997)

Meld je aan als abonnee van De Parelduiker en ontvang de verzamelde verhalen van Konstantin Paustovski of het Oorlogsdagboek 1940-1945 van Hanny Michaelis.

Elk nummer geeft je het gevoel iets ontdekt te hebben waarvan je niet het idee had er naar op zoek te zijn maar na lezing ervan overtuigd bent geraakt dat je dit niet had willen missen.

Literair Nederland